Việc bắt giữ trùm ma túy Jorge Eduardo Costilla Sanchez, biệt danh El Coss, có thể làm bùng lên tình trạng bạo lực băng đảng ở Mexico do gây ra tình trạng tranh chấp quyền lực giữa những băng nhóm ma túy ở nước này, theo lời các nhà phân tích. Costilla Sanchez, trùm băng Gulf, bị bắt giữ ngày 13/9, là nhân vật thứ 23 bị bắt trong danh sách 37 tội phạm bị truy lùng gắt gao nhất Mexico của Tổng thống Felipe Calderon. Vụ bắt giữ diễn ra một tuần sau khi nhà chức trách Mexico bắt được một trùm ma túy khác của băng này, Mario Cardenas Guillen. Một tay trùm nữa, Osiel Cardenas Guillen, hiện đang bị giam giữ trong một nhà tù Mỹ. “Những vụ bắt giữ đó khiến băng tội phạm này hoàn toàn không có người lãnh đạo”, Guadalupe Correa, một chuyên gia về tội phạm ma túy tại Đại học bang Texas, Brownsville, nói với AFP. “Băng này đã hoạt động hàng thập kỷ và rõ ràng đã yếu đi”.
Ông trùm băng Gulf mới bị bắt giữ (Nguồn: AFP)
Khoảng trống quyền lực ở băng Gulf là cơ hội vàng cho đối thủ cũ của băng này, Zetas, trở thành lực lượng chủ đạo ở khu vực đông bắc Mexico, gần Texas. Băng Zetas, là băng đảng do các cựu binh sĩ của những lực lượng tinh nhuệ Mexico thành lập, đã chiến đấu với băng Gulf giành giật những tuyến đường buôn bán ma túy đầy lợi nhuận sang Mỹ kể từ khi hai băng này cắt đứt quan hệ vào năm 2010. Các cuộc thanh toán lẫn nhau giữa hai băng đã làm tăng mạnh những vụ giết người ở các bang Tamaulipas, Nuevo Leon và Coahuila, đều có biên giới với Mỹ. Hiện giờ do băng Gulf đã không còn thủ lĩnh, băng Zetas có thể sẽ tăng cường sức mạnh trong cuộc chiến khống chế toàn quốc với băng Sinaloa, vốn hoạt động mạnh ở bờ biển Thái Bình Dương. Băng Sinaloa là băng của tỉ phú ma túy khét tiếng Joaquin “El Chapo” Guzman. “Đây là khởi đầu cho việc sắp xếp lại các băng tội phạm có tổ chức ở Mexico, tăng cường sức mạnh cho Sinaloa và Zetas, trong khi giảm bớt uy lực các băng còn lại,” Correa nói. “Điều này cũng đồng nghĩa với chiến tranh giữa Zetas và Sinaloa. Dù là hai kình địch lịch sử, băng Gulf từng thương lượng một thỏa ước hòa bình với băng Sinaloa để tấn công băng Zetas. Băng Sinaloa, được coi là băng ma túy mạnh nhất Mexico, đã bắt đầu tấn công vào các vùng lãnh thổ trước kia của băng Gulf ở bang Tamaulipas. Hồi tháng Năm, 15 thi thể đã được tìm thấy ở thị trấn biên giới Nuevo Laredo, môt thông điệp nhắm thẳng vào bang Zetas. Vài giờ sau, chín thi thể được tìm thấy treo trên một cây cầu, được cho là đòn trả đũa của Zetas. “Zetas đã vươn lên trở thành băng ma túy quan trọng thứ hai trong sáu nhiệm kỳ của ông Calderon”, sẽ kết thúc vào tháng 12 này, theo lời Ricardo Ravelo, một nhà báo đã viết vài cuốn sách về các băng đảng Mexico. “Sẽ có thêm nhiều bạo lực nữa vào cuối nhiệm kỳ sáu năm tiếp theo.” Khoảng 60.000 người đã thiệt mạng vì bạo lực liên quan tới ma túy từ năm 2006, và ông Calderon đã triển khai 50.000 binh sĩ trên cả nước để tấn công các băng đảng. Mặc dù chính quyền tự hào với hàng loạt vụ bắt giữ những nhân vật tội phạm máu mặt trong sáu năm qua, các nhà phân tích nói những vụ bắt giữ có thể làm gia tăng bạo lực để tranh giành vị trí thủ lĩnh. Mexico có khoảng sáu băng đảng ma túy lớn khi Calderon lên nắm quyền tháng 12/2006. Hiện số băng đảng đã tăng lên 14, theo Ravelo. Zetas hiện đang gặp nhiều khó khăn vì những chia rẽ nội bộ với hai nhân vật lãnh đạo muốn tách ra, Miguel Angel Trevino, biệt danh Z-40, và Heriberto Lazcano, hay El Lazca./.
Trần Trọng (Vietnam+)