Đồng tình với mức thuế suất phổ thông có thể được đưa về 22% như trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp nhưng không ít chuyên gia vẫn tỏ ra băn khoăn về điều kiện được hưởng ưu đãi thuế suất, đặc biệt là với những doanh nghiệp vừa và nhỏ.
[Từ năm 2014, sẽ áp dụng thuế suất phổ thông 22%]
Theo dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp vừa trình Quốc hội, những doanh nghiệp sử dụng dưới 200 lao động làm việc toàn bộ thời gian và có tổng doanh thu năm không quá 20 tỷ đồng sẽ được áp dụng thuế suất 20%, tức là thấp hơn 2% so với mức thuế phổ thông. Đây được coi là mức ưu đãi với những doanh nghiệp thuộc diện vừa và nhỏ.
Tuy nhiên, thẳng thắn đánh giá về quy định trên, bà Lương Thị Thu, Tổng Giám đốc công ty cổ phần dịch vụ đại lý thuế và tư vấn đào tạo Tâm Việt cho rằng “tiêu chí này không thực tế với rất nhiều doanh nghiệp.”
Theo bà Thu, xét với số lượng lao động như trong dự thảo thì doanh thu 20 tỷ đồng mỗi năm là quá nhỏ. Mức doanh thu trên với nhiều doanh nghiệp có lẽ chỉ để trả lương cho lao động, thậm chí có thể không đủ.
Bởi vậy, bà Thu cho rằng, trong điều kiện hiện tại, đây phần lớn là những danh nghiệp thuộc diện “siêu nhỏ” và có thể trong tình trạng “chờ phá sản.”
“Những doanh nghiệp này có hỗ trợ thì cũng khó thể phát triển được. Tôi cho rằng nên mở rộng hơn để hỗ trợ cho doanh nghiệp có đà phát triển hơn để họ kinh doanh tốt hơn,” bà Lương Thị Thu đưa ra ý kiến.
[Doanh nghiệp kiến nghị giảm thêm thuế thu nhập]
Đây cũng là ý kiến được không ít hiệp hội doanh nghiệp lên tiếng trước đó như Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, Hiệp hội Dược Việt Nam hay Hiệp hội Thủy sản Việt Nam,…
Thậm chí, đại diện Hiệp hội Thủy sản trong kiến nghị của mình còn cho rằng, nếu căn cứ theo tiêu chí trong dự thảo thì ngành thủy sản hầu như không có doanh nghiệp nào được hưởng ưu đãi của Nhà nước bởi phần lớn doanh nghiệp đều vượt quá doanh thu và số lao động trên.
Cũng đánh giá về vấn đề trên nhưng ông Vũ Xuân Tiền, Ủy viên Ban chấp hành Hội Luật gia Hà Nội, Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty tư vấn VFAM Việt Nam lại tỏ ra lo lắng về việc, quy định trên có thể tạo hiện tượng “khuyến khích ngược.”
“Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể sẽ không có nhiều động lực để lớn hơn thậm chí có thể xảy ra tình trạng chia tách doanh nghiệp từ quy mô lớn thành nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong điều kiện các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay phần lớn là doanh nghiệp gia đình, việc chia tách đúng luật hoàn toàn có thể xảy ra,” ông Tiền nói.
Ý kiến này cũng được đại diện công ty cổ phần dịch vụ đại lý thuế và tư vấn đào tạo Tâm Việt đồng tình và cảnh báo doanh nghiệp có thể tìm cách “trốn” doanh thu để được hưởng ưu đãi thuế.
Là người có kinh nghiệm nhiều năm hoạt động trong ngành thuế, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam nhận định, Nghị định 56/2009/NĐ-CP của Chính phủ hiện chỉ xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa theo 1 trong 2 tiêu chí là quy mô tổng nguồn vốn hoặc số lao động bình quân năm. Tuy nhiên, theo dự thảo Luật thuế thu nhập doanh sửa đổi, doanh nghiệp phải đạt cả hai tiêu chí về doanh thu và lượng lao động mới được ưu đãi thuế.
Điều này theo bà Cúc có thể “làm khó” rất nhiều doanh nghiệp bởi nhiều đơn vị thương mại hiện có ít lao động nhưng doanh thu vượt 20 tỷ đồng. Những đối tượng này nếu chiếu theo dự thảo thì cũng không nhận được mức ưu đãi thuế là 20%.
“Điều này là một trong những điểm hạn chế của sự khác biệt về mức thuế thu nhập doanh nghiệp,” bà Cúc nói.
Đồng ý với nhận định này, luật gia Vũ Xuân Tiền thậm chí còn đưa ra ý kiến, có thể chưa nên “phân biệt đối xử” về mức thuế trong giai đoạn hiện nay mà có thể tạo bước đột phá với mức thuế suất phổ thông là 20%. Với thuế suất này, các doanh nghiệp sẽ có tích lũy cao hơn để tái đầu tư và trưởng thành hơn.
“Việc giảm thu ngân sách có thể xảy ra trong năm đầu thực hiện nhưng với thuế suất thấp hơn, số doanh nghiệp thành lập sẽ nhiều hơn và thực hiện đồng bộ các biện pháp chống thất thu thuế, số thu ngân sách từ thuế chắc chắn sẽ tăng lên,” ông Tiền nói./.
Bởi vậy, bà Thu cho rằng, trong điều kiện hiện tại, đây phần lớn là những danh nghiệp thuộc diện “siêu nhỏ” và có thể trong tình trạng “chờ phá sản.”
“Những doanh nghiệp này có hỗ trợ thì cũng khó thể phát triển được. Tôi cho rằng nên mở rộng hơn để hỗ trợ cho doanh nghiệp có đà phát triển hơn để họ kinh doanh tốt hơn,” bà Lương Thị Thu đưa ra ý kiến.
[Doanh nghiệp kiến nghị giảm thêm thuế thu nhập]
Đây cũng là ý kiến được không ít hiệp hội doanh nghiệp lên tiếng trước đó như Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, Hiệp hội Dược Việt Nam hay Hiệp hội Thủy sản Việt Nam,…
Thậm chí, đại diện Hiệp hội Thủy sản trong kiến nghị của mình còn cho rằng, nếu căn cứ theo tiêu chí trong dự thảo thì ngành thủy sản hầu như không có doanh nghiệp nào được hưởng ưu đãi của Nhà nước bởi phần lớn doanh nghiệp đều vượt quá doanh thu và số lao động trên.
Cũng đánh giá về vấn đề trên nhưng ông Vũ Xuân Tiền, Ủy viên Ban chấp hành Hội Luật gia Hà Nội, Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty tư vấn VFAM Việt Nam lại tỏ ra lo lắng về việc, quy định trên có thể tạo hiện tượng “khuyến khích ngược.”
“Các doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể sẽ không có nhiều động lực để lớn hơn thậm chí có thể xảy ra tình trạng chia tách doanh nghiệp từ quy mô lớn thành nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong điều kiện các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay phần lớn là doanh nghiệp gia đình, việc chia tách đúng luật hoàn toàn có thể xảy ra,” ông Tiền nói.
Ý kiến này cũng được đại diện công ty cổ phần dịch vụ đại lý thuế và tư vấn đào tạo Tâm Việt đồng tình và cảnh báo doanh nghiệp có thể tìm cách “trốn” doanh thu để được hưởng ưu đãi thuế.
Là người có kinh nghiệm nhiều năm hoạt động trong ngành thuế, bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội tư vấn thuế Việt Nam nhận định, Nghị định 56/2009/NĐ-CP của Chính phủ hiện chỉ xác định doanh nghiệp nhỏ và vừa theo 1 trong 2 tiêu chí là quy mô tổng nguồn vốn hoặc số lao động bình quân năm. Tuy nhiên, theo dự thảo Luật thuế thu nhập doanh sửa đổi, doanh nghiệp phải đạt cả hai tiêu chí về doanh thu và lượng lao động mới được ưu đãi thuế.
Điều này theo bà Cúc có thể “làm khó” rất nhiều doanh nghiệp bởi nhiều đơn vị thương mại hiện có ít lao động nhưng doanh thu vượt 20 tỷ đồng. Những đối tượng này nếu chiếu theo dự thảo thì cũng không nhận được mức ưu đãi thuế là 20%.
“Điều này là một trong những điểm hạn chế của sự khác biệt về mức thuế thu nhập doanh nghiệp,” bà Cúc nói.
Đồng ý với nhận định này, luật gia Vũ Xuân Tiền thậm chí còn đưa ra ý kiến, có thể chưa nên “phân biệt đối xử” về mức thuế trong giai đoạn hiện nay mà có thể tạo bước đột phá với mức thuế suất phổ thông là 20%. Với thuế suất này, các doanh nghiệp sẽ có tích lũy cao hơn để tái đầu tư và trưởng thành hơn.
“Việc giảm thu ngân sách có thể xảy ra trong năm đầu thực hiện nhưng với thuế suất thấp hơn, số doanh nghiệp thành lập sẽ nhiều hơn và thực hiện đồng bộ các biện pháp chống thất thu thuế, số thu ngân sách từ thuế chắc chắn sẽ tăng lên,” ông Tiền nói./.
Xuân Dũng (Vietnam+)