Giải Cánh diều dành cho phim ngắn năm 2009 kết thúc vào tối ngày 13/11 tại Thành phố Hồ Chí Minh với những dư luận trái chiều. Riêng phim "Bà ngoại leo dừa" (20 phút) của Đỗ Thành An - Cánh diều Bạc dành cho phim tài liệu - lại nhận được nhiều sự khen ngợi của giới chuyên môn.
Bộ phim gây xúc động cho phần lớn người đến xem vì sự chân thật về một phụ nữ đã có cháu ngoại mà hàng ngày phải leo hàng chục cây dừa rất cao để mưu sinh. Thế nhưng kinh phí đầu tư cho phim chưa tới… 2 triệu đồng.
Từ “nữ kỷ lục” leo dừa
Nhân vật chính của "Bà ngoại leo dừa" khoảng 50 tuổi, đã có cháu ngoại và có 25 năm liên tục trong nghề hái dừa thuê, làm cỏ cho ngọn dừa. Những chuyện như gặp rắn lục, bị ong đốt, kiến cắn... đã trở thành quen thuộc với người phụ nữ làm việc trên ngọn cây này. Những cây dừa mà chị leo thường có độ cao khá nguy hiểm, trên 10m, vì dừa ở xứ này đã trồng lâu năm.
Trước khi được dựng thành bộ phim trên, chị Nguyễn Thị Mười Hai (ấp Bờ Xe, xã Thạnh Phú, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) đã từng “nổi tiếng” trên báo chí vì những kỷ lục “leo dừa”, qua 25 năm kiếm sống trên ngọn dừa, nếu trung bình mỗi ngày trèo khoảng 50 cây thì tính ra chị đã trèo được khoảng 45.000 lượt cây dừa.
Từ những thông tin trên báo đó, Đỗ Thành An đã nảy ra ý định làm phim tài liệu "Bà ngoại leo dừa". Anh kể: “Khi mới tiếp xúc lần đầu, chị Mười Hai và cả ông xã của chị (anh Bùi Văn Lợi) không đồng ý cho tôi quay phim, vì nói rằng cái nghề này có hay ho gì đâu mà lên phim chứ. Nhưng rồi khi biết tôi là sinh viên lớp đạo diễn điện ảnh, đang trong học kỳ về phim tài liệu, cần làm bài để cho thầy xem, thế là anh chị đồng ý cho quay, sau một ngày thuyết phục và quay nháp để chị ấy quen ống kính”.
“Ở giữa phim, khi đang ngồi nói chuyện với tôi, chị ấy tự nhiên kéo áo lên để cho tôi xem những vết chai sần ở bụng và ngực, do leo dừa. Đây là chi tiết mà không chỉ người xem phim bất ngờ, tôi cũng rất bất ngờ, vì đây đâu phải là phim hư cấu mình có thể yêu cầu diễn viên thể hiện những cảnh như vậy” - Đỗ Thành An tiết lộ.
Ở đoạn cuối phim, sau khi đã leo hái và “làm cỏ” (làm vệ sinh ngọn dừa) rất nhiều cây dừa, chị Mười Hai kể rằng có khi vừa leo cây dừa xong bữa nay, bữa sau cây ấy tự nhiên bị gãy ngã. Nhiều người nói rằng: “May cho con Mười Hai, nếu nó đang leo mà ngã thì nguy khốn rồi, trời vẫn thương kẻ nghèo khó, nên giúp nó”.
Đến phim 2 triệu đồng
Tổng kinh phí đầu tư cho phim này gần 2 triệu đồng, từ tiền thuê máy quay, đi lại, ăn uống... Còn cátsê thì sao? Đỗ Thành An kể: “Gia đình chị Mười Hai đang còn đứa con trai út học lớp 10, nhưng chắc cuối năm nay cũng sẽ cho nghỉ học, vì không đủ tiền đóng học phí. Dù nghèo như vậy, nhưng khi tôi đề nghị sẽ gửi một chút tiền thù lao thì cả nhà không chịu lấy và nói rằng, nghèo cũng đã nghèo rồi, con mình không có tiền đi học, nếu có thể giúp được ai đó đi học tiếp thì nên giúp, lấy tiền làm gì”.
Quê ở An Giang, vốn học diễn viên (khóa 1998 - 2001), khi ra trường do không có tiền để học tiếp đạo diễn, Đỗ Thành An đã chuyển sang học nhiếp ảnh ngắn hạn, diễn kịch ở Kịch 5B và chạy sô tấu hài cho các tụ điểm... Gần đây, sau khi đã mở được studio chụp hình, được vợ khuyến khích, nên quyết trở lại giấc mơ đạo diễn điện ảnh, hiện học năm thứ 3 ở Đại học Sân khấu điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh./.
Bộ phim gây xúc động cho phần lớn người đến xem vì sự chân thật về một phụ nữ đã có cháu ngoại mà hàng ngày phải leo hàng chục cây dừa rất cao để mưu sinh. Thế nhưng kinh phí đầu tư cho phim chưa tới… 2 triệu đồng.
Từ “nữ kỷ lục” leo dừa
Nhân vật chính của "Bà ngoại leo dừa" khoảng 50 tuổi, đã có cháu ngoại và có 25 năm liên tục trong nghề hái dừa thuê, làm cỏ cho ngọn dừa. Những chuyện như gặp rắn lục, bị ong đốt, kiến cắn... đã trở thành quen thuộc với người phụ nữ làm việc trên ngọn cây này. Những cây dừa mà chị leo thường có độ cao khá nguy hiểm, trên 10m, vì dừa ở xứ này đã trồng lâu năm.
Trước khi được dựng thành bộ phim trên, chị Nguyễn Thị Mười Hai (ấp Bờ Xe, xã Thạnh Phú, huyện Châu Thành, tỉnh Tiền Giang) đã từng “nổi tiếng” trên báo chí vì những kỷ lục “leo dừa”, qua 25 năm kiếm sống trên ngọn dừa, nếu trung bình mỗi ngày trèo khoảng 50 cây thì tính ra chị đã trèo được khoảng 45.000 lượt cây dừa.
Từ những thông tin trên báo đó, Đỗ Thành An đã nảy ra ý định làm phim tài liệu "Bà ngoại leo dừa". Anh kể: “Khi mới tiếp xúc lần đầu, chị Mười Hai và cả ông xã của chị (anh Bùi Văn Lợi) không đồng ý cho tôi quay phim, vì nói rằng cái nghề này có hay ho gì đâu mà lên phim chứ. Nhưng rồi khi biết tôi là sinh viên lớp đạo diễn điện ảnh, đang trong học kỳ về phim tài liệu, cần làm bài để cho thầy xem, thế là anh chị đồng ý cho quay, sau một ngày thuyết phục và quay nháp để chị ấy quen ống kính”.
“Ở giữa phim, khi đang ngồi nói chuyện với tôi, chị ấy tự nhiên kéo áo lên để cho tôi xem những vết chai sần ở bụng và ngực, do leo dừa. Đây là chi tiết mà không chỉ người xem phim bất ngờ, tôi cũng rất bất ngờ, vì đây đâu phải là phim hư cấu mình có thể yêu cầu diễn viên thể hiện những cảnh như vậy” - Đỗ Thành An tiết lộ.
Ở đoạn cuối phim, sau khi đã leo hái và “làm cỏ” (làm vệ sinh ngọn dừa) rất nhiều cây dừa, chị Mười Hai kể rằng có khi vừa leo cây dừa xong bữa nay, bữa sau cây ấy tự nhiên bị gãy ngã. Nhiều người nói rằng: “May cho con Mười Hai, nếu nó đang leo mà ngã thì nguy khốn rồi, trời vẫn thương kẻ nghèo khó, nên giúp nó”.
Đến phim 2 triệu đồng
Tổng kinh phí đầu tư cho phim này gần 2 triệu đồng, từ tiền thuê máy quay, đi lại, ăn uống... Còn cátsê thì sao? Đỗ Thành An kể: “Gia đình chị Mười Hai đang còn đứa con trai út học lớp 10, nhưng chắc cuối năm nay cũng sẽ cho nghỉ học, vì không đủ tiền đóng học phí. Dù nghèo như vậy, nhưng khi tôi đề nghị sẽ gửi một chút tiền thù lao thì cả nhà không chịu lấy và nói rằng, nghèo cũng đã nghèo rồi, con mình không có tiền đi học, nếu có thể giúp được ai đó đi học tiếp thì nên giúp, lấy tiền làm gì”.
Quê ở An Giang, vốn học diễn viên (khóa 1998 - 2001), khi ra trường do không có tiền để học tiếp đạo diễn, Đỗ Thành An đã chuyển sang học nhiếp ảnh ngắn hạn, diễn kịch ở Kịch 5B và chạy sô tấu hài cho các tụ điểm... Gần đây, sau khi đã mở được studio chụp hình, được vợ khuyến khích, nên quyết trở lại giấc mơ đạo diễn điện ảnh, hiện học năm thứ 3 ở Đại học Sân khấu điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh./.
(TT&VH/Vietnam+)