Ngày 14/12, trong báo cáo về bệnh sốt rét trên thế giới năm 2011, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo tiến triển lạc quan trong cuộc chiến chống căn bệnh này trên toàn cầu vẫn mong manh và dễ bị đảo ngược mặc dù tỷ lệ tử vong vì sốt rét so với năm 2000 đã giảm hơn 25% trên toàn cầu và 33% ở khu vực châu Phi.
Tổng Giám đốc WHO Margaret Chan cho rằng những thành tựu này là kết quả của chiến dịch toàn cầu tăng cường các biện pháp ngăn chặn và kiểm soát các tác nhân gây bệnh trong suốt thập kỷ qua.
Trong đó có phương pháp chẩn đoán bệnh sớm, thuốc điều trị hiệu quả hơn, tuyên truyền và hỗ trợ sử dụng màn chống muỗi ở các khu vực trọng điểm sốt rét - phương pháp có chi phí thấp nhưng hiệu quả nhất trong cuộc chiến chống sốt rét.
Số màn chống muỗi được chuyển giao cho các nước trọng điểm sốt rét ở khu vực tiểu sa mạc Sahara châu Phi đã tăng từ 88,5 triệu chiếc năm 2009 lên 145 triệu chiếc năm 2010. Kết quả là 96% dân số và hơn 50% số hộ gia đình ở khu vực này đã sử dụng màn chống muỗi.
Số xét nghiệm chẩn đoán bệnh nhanh để phân biệt với các bệnh sốt khác trên toàn cầu đã tăng từ 45 triệu xét nghiệm năm 2008 lên 88 triệu xét nghiệm năm 2010, trong đó tỷ lệ xét nghiệm sốt rét trong khu vực y tế công ở châu Phi đã tăng từ 20% năm 2005 lên 45% năm 2010.
Bên cạnh đó, liệu pháp điều trị tổng hợp ACT chống sốt rét hiệu quả đã tăng từ 11 triệu liều năm 2005 lên 158 triệu liều năm 2009 và 181 triệu liều năm 2010. Những nỗ lực này giúp số người nhiễm bệnh mới và tỷ lệ tử vong vì sốt rét đã giảm ở tất cả các khu vực trên thế giới.
Trong năm 2010, số ca bệnh sốt rét ở 106 nước và khu vực có tỷ lệ mắc bệnh cao đã giảm xuống còn 216 triệu ca, trong đó 655.000 người chết, giảm 36.000 người so với năm 2009; châu Phi chiếm 81% số ca bệnh mới và 91% số người chết vì sốt rét.
WHO kêu gọi cộng đồng thế giới không để khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay làm đảo ngược những tiến bộ trong cuộc chiến chống sốt rét toàn cầu trong bối cảnh tiến triển chống sốt rét trên toàn thế giới đã chậm lại.
Tuy tỷ lệ tử vong giảm trung bình 5% hàng năm trong thập kỷ qua nhưng số lượng người tử vong vì sốt rét như vậy vẫn cao so với một căn bệnh được toàn thế giới tập trung mọi nỗ lực để ngăn chặn và điều trị.
Nguồn tài trợ phòng chống và ngăn chặn sốt rét toàn cầu giảm làm cho cộng đồng dân cư có nguy cơ bùng phát bệnh tăng lên trên toàn cầu, trong khi tình trạng vi trùng kháng thuốc phổ biến hơn cần nguồn tài trợ nhiều hơn để nghiên cứu và sản xuất các loại thuốc mới.
Các quỹ quốc tế kiểm soát sốt rét đạt 1,7 tỷ USD năm 2010 và 2 tỷ USD năm 2011 nhưng sẽ giảm liên tục từ năm 2012 và chỉ còn 1,5 tỷ USD vào năm 2014, một nguồn tài chính quá thấp so với nhu cầu 5-6 tỷ USD cần thiết để đạt được mục tiêu không còn người bệnh sốt rét vào năm 2020 trong chiến dịch mới được Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon phát động.
WHO kêu gọi cộng đồng thế giới cần hành động khẩn cấp và tích cực để đảm bảo không có người chết vì sốt rét do thiếu 5 USD mua màn chống muỗi, 1 USD mua thuốc điều trị và 0,50 USD để xét nghiệm chẩn đoán bệnh nhanh./.
Tổng Giám đốc WHO Margaret Chan cho rằng những thành tựu này là kết quả của chiến dịch toàn cầu tăng cường các biện pháp ngăn chặn và kiểm soát các tác nhân gây bệnh trong suốt thập kỷ qua.
Trong đó có phương pháp chẩn đoán bệnh sớm, thuốc điều trị hiệu quả hơn, tuyên truyền và hỗ trợ sử dụng màn chống muỗi ở các khu vực trọng điểm sốt rét - phương pháp có chi phí thấp nhưng hiệu quả nhất trong cuộc chiến chống sốt rét.
Số màn chống muỗi được chuyển giao cho các nước trọng điểm sốt rét ở khu vực tiểu sa mạc Sahara châu Phi đã tăng từ 88,5 triệu chiếc năm 2009 lên 145 triệu chiếc năm 2010. Kết quả là 96% dân số và hơn 50% số hộ gia đình ở khu vực này đã sử dụng màn chống muỗi.
Số xét nghiệm chẩn đoán bệnh nhanh để phân biệt với các bệnh sốt khác trên toàn cầu đã tăng từ 45 triệu xét nghiệm năm 2008 lên 88 triệu xét nghiệm năm 2010, trong đó tỷ lệ xét nghiệm sốt rét trong khu vực y tế công ở châu Phi đã tăng từ 20% năm 2005 lên 45% năm 2010.
Bên cạnh đó, liệu pháp điều trị tổng hợp ACT chống sốt rét hiệu quả đã tăng từ 11 triệu liều năm 2005 lên 158 triệu liều năm 2009 và 181 triệu liều năm 2010. Những nỗ lực này giúp số người nhiễm bệnh mới và tỷ lệ tử vong vì sốt rét đã giảm ở tất cả các khu vực trên thế giới.
Trong năm 2010, số ca bệnh sốt rét ở 106 nước và khu vực có tỷ lệ mắc bệnh cao đã giảm xuống còn 216 triệu ca, trong đó 655.000 người chết, giảm 36.000 người so với năm 2009; châu Phi chiếm 81% số ca bệnh mới và 91% số người chết vì sốt rét.
WHO kêu gọi cộng đồng thế giới không để khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay làm đảo ngược những tiến bộ trong cuộc chiến chống sốt rét toàn cầu trong bối cảnh tiến triển chống sốt rét trên toàn thế giới đã chậm lại.
Tuy tỷ lệ tử vong giảm trung bình 5% hàng năm trong thập kỷ qua nhưng số lượng người tử vong vì sốt rét như vậy vẫn cao so với một căn bệnh được toàn thế giới tập trung mọi nỗ lực để ngăn chặn và điều trị.
Nguồn tài trợ phòng chống và ngăn chặn sốt rét toàn cầu giảm làm cho cộng đồng dân cư có nguy cơ bùng phát bệnh tăng lên trên toàn cầu, trong khi tình trạng vi trùng kháng thuốc phổ biến hơn cần nguồn tài trợ nhiều hơn để nghiên cứu và sản xuất các loại thuốc mới.
Các quỹ quốc tế kiểm soát sốt rét đạt 1,7 tỷ USD năm 2010 và 2 tỷ USD năm 2011 nhưng sẽ giảm liên tục từ năm 2012 và chỉ còn 1,5 tỷ USD vào năm 2014, một nguồn tài chính quá thấp so với nhu cầu 5-6 tỷ USD cần thiết để đạt được mục tiêu không còn người bệnh sốt rét vào năm 2020 trong chiến dịch mới được Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon phát động.
WHO kêu gọi cộng đồng thế giới cần hành động khẩn cấp và tích cực để đảm bảo không có người chết vì sốt rét do thiếu 5 USD mua màn chống muỗi, 1 USD mua thuốc điều trị và 0,50 USD để xét nghiệm chẩn đoán bệnh nhanh./.
(TTXVN/Vietnam+)